K K koreane

Die Koreane het dik hare - ek is baie jaloers. 

Hulle kroontjies (is dit moontlik) sit almal op dieselfde plek - agter op hulle koppe. 

Hulle is verskriklik haar-bewus. Elke week het ek ten minste twee leerders se hare wat in 'n nuwe styl gesny is of wat 'n paar highlights in het (selfs die seuns!). 

Groot brilrame hier is hoog-mode. En as jy nie 'n bril moet dra nie - haal net die lense uit en dra die raam. 

Ja, Koreane eet oopmond. Soos perde wat appels eet. Dit irriteer my grensloos en ek dank my sterre vir 'n i-pod!

Hierdie land is ongetwyfeld smart-phone betotteld.

Sneesdoekies....hmm..Hier word baie gesnuif en gespoeg, maar moenie verwag dat 'tissues' gereeld gebruik gaan word nie. 

Die kool hier is massief! Gulliver sou een op 'n slag kon eet en hy sou vol wees!! Hier is een of ander ou-tannie groep wat skelm ondergronds planne beraam om die wereld te vergiftig met hierdie groot kopkole. You have been warned. Geen mens kan so baie kool eet en nie iets oorkom nie. 

Hier is so baie kool dit word gebruik om die stede mee te versier. 

 

 

 

 

 

Op daardie noot - body odour. Party van hierdie kinders in my skool STINK! Ek het gehoor dat die sweeterige seuntjies nie deodorant gebruik nie, dat ek hulle sal beledig as ek dit vir hulle aanbied en dat nie alla Koreane elke aand stort nie. SIF!

Markdag

Elke Dinsdag maak ek seker dat ek vroeer na die skool vertrek omdat dit markdag is. So daar is 'n verskeidenheid van stalletjies wat baie baie ware/kos/klere verkoop.

.

Seegras in enige dikte of vorm...dit word gebruik in bredies en soppe. Ek belowe dit proe nie so lekker soos sushi-seegras nie.

 

Hierdie lyk vir my altyd soos groentes en kruie...Ek het nog nie die moed gehad om vir die hajima (ou tannie) te vra wat sy verkoop nie. 

 

Vars vis/krappe/clams/mossels...Hierdie stalletjie laat my bietjie aan Unhygienix van Asterix&Obelix dink, maar dis seker net my Suid-Afrikaanse-meisie wat eerder in die winkel haar vars vis wil koop as op straat. 

 

Die soetpatat-koekies word hier gediepbraai, maar maak my maag lekker warm as ek van middagete vergeet het. 

Die hajima het een van daardie stalletjies waar alles gediepbraai word. Ek het vir middagete 'n diepgebraaide worsie, rys en vis stokkie gehad.

Gyeongju - die muurlose museum

Sondagoggend het ek vroeg en verlee opgestaan omdat nie een van my nuwe Ulsanite buddies saam met my Gyeongju toe sou kon gaan nie. Ek het geweet waarheen ek wil gaan, maar nie geweet hoe om daar uit te kom nie.

Gyeongju is "the meeting place the scent of culture time to surpass". Hehe. Dis nou wat voorop die amptelike brosjure geskryf staan.

Hierdie area was die setel van die Shilla ryk vir 992 jaar. Dit is besaai met kulturele wonders en UNESCO wereld erfenis gebiede asook 'n UNESCO kulturele erfenis stad (tydens die Shilla ryk bekend as Seorabeol). Gyeongju staan bekend as die museum sonder mure. 

 Getting lost on my journey is half of the fun.

Ek het op die 307 bus gespring na die Samsandong distrik in Ulsan...met my Lonely Planet in my regterhand het ek in Starbucks ingewals en 'n grande chai latte bestel. YUM! Ek het mos nou die multinational ondersteun en my kans gesien om die barista's te vra vir aanwysings tot die Taewagang-rivier-treinstasie in Samsandong...Wat klaarblyklik in die omgewing versteek is (net op in die pad vanaf Starbucks, but little did I know).

Daar was baie "time to sign" en geskribbel op servette...ek het toe maar met my monster chai en servet-kaart in die pad afgestap.

#1 wonderwerk

'n Koreaanse meisie wat na my in Starbucks ingestap het, het by die barista's van my dilemma gehoor en agterna gehardloop. Sy het haar kerel, sy Engelse naam is JD, gevra om uit die kar te klim en my te help. Dit was nie lank nie of hulle het my in hulle silwersplinternuwe Hyundai ingelaai (die plastiek nog oorgetrek oor die agterste sitplek - en hier sit ek met my lomp hande en grande chai..eeeeeeek) en hulle het my by die treinstasie afgelaai!!!

#2 wonderwerk

Ek het nie my melkerige drankie een keer op die nuwe sitplekke gemors nie. Phew!

Met vier minute oor het ek vir my 'n treintieket na Gyeongju gekoop vir 'n skamele W2400. Dit het my 30 minute geneem om daar uit te kom. Nari en haar broer Rudy (hulle Engelse name) het my op die trein bevriend en vergesel tot in Gyeongju. Buitekant die Gyeongju treinstasie was daar 'n inligtingkantoor. Hierdie stad is op sy kop!!! Die inligtingskantoor meisies se Engels is baie goed, die brosjures is in Engels en hulle is baie behulpsaam.

Ek het flink op bus 11 gespring en natuurlik te vroeg afgespring...Daar sit ek toe in 'n vreemde dorp-stad terwyl ek wag vir my bus om weer sy opwagting te maak. Vinnig - voordat die uit-tand oom my raakspoeg.

Bulgoksa temple from a bird's eye view

Vier van hierdie figure verwelkom jou by die ingang van die tempel...ek het ongelukkig geen idee wat hulle simboliseer nie!

Monnikke by Bulguksa tempel

 Bulguksa tempel het 'n steil pad waarteen jy op stap met die hajima's wat hulle kos/aandenkings/bondegi sop (insek sop - vomeer...dit stink en ek het my beste gedoen om nie my gesig te trek nie) verkoop. Ek was gelukkig op my eie so hulle het nie kans gesien om my te lok nie.

Bondegi!

Die Bulguksa temple is in 751 gebou en teen 774 voltooi. Hierdie tempel was sentraal in die rol van Buddhisme tydens die Shilla ryk. Dit is ‘n baie lang storie, maar tesame met die Seokguramgrotto simboliseer hulle reinkarnasie waarin Buddhiste glo. 

In die 16e eeu is die hele tempel deur die Japannese vernietig toe dit afgebrand is. Die Bulguksa tempel is ten volle herstel met navorsing. Gyeongju het in 57 VC die hoofstad van die Shilla ryk geword en dit het so gebly vir die volgende 1000 jaar.

Daar woon nogsteeds monnikke op die Bulguksa tempel perseel. Hulle word natuurlik toegelaat in die tempels waar hulle bid. Hulle slaan ook drie keer 'n dag die groot klok by die tempel. Elke keer slaan hulle die klok 33 keer omdat dit die 33 hemele waarin hulle glo simboliseer. 

Die klipmure van die tempel agter my is die stene van die oorspronklike tempel - dit is 'n paar eeue gelede deur die Japannese geplunder. Those Japs.

Hierdie bosvark is een van die weggesteekte beelde onder die dakpanele van die tempel. Dis klaarblyklik good luck om aan die varkie te vryf... Op die foto is ons twee in diep gesprek en hy vertel my dat ek groete vir sy niggies&nefies in die Groot Karoo moet stuur.

Dis deksels moeilik om met my kiekiekakker op my selfoon kiekies te neem van my en Bulgoksa tempel...so kry ek gewoonlik net die kiekiekakker-mal-Koreane in my kiekies.

Die wens-steen tuin is langsaan een van die tempels in Bulguksa en daar kan jy van die ou dakteels stene opmekaar pak en 'n wens maak. Wanneer jou stene inmekaar tuimel beteken dit dat jou wens gaan waar word en dat iemand anders jou stene kan gebruik om hulle drome mee te bou.

Die wens-steen tuin. Ek sien my wens-stene, kan jy dit sien?

Daeungjeon Tempel- hierdie tempel is bo-aan die twee brue met die 33 trappe gelee. Dit is waar die hoof Buddhistiese monument is. Dit word ook beskou as 'n "skip" na die hiernamaals met kleurvolle geverfde sketse wat dit aan die binnekant van die tempel uitbeeld.

As jy deur hierdie toring staar kan jy die Buddha se gesig sien.

Die Pagoda's van Bulguksa is anders as ander tempels s'n omdat hulle verskil van mekaar. Die twee pagoda's simboliseer twee Buddha's ( Dabo Yeorae Buddha en Seokga Yeorae Buddha) wat langsaan mekaar bid.

Die Dabotap Pagoda

Gratis Engelse toere word orals aangebied en ek het onmiddellik gaan aanklop by die inligtingstoonbank. Ek moes 'n uur wag omdat dit die toergids se etensuur was. Ek en die Beatles (ek het hulle saam genooi vir die dag - sien my hoodie) het toe lekker soos koggelmanners in die son gesit en wag.
Jerry (die Koreaanse toergids se Engelse naam) het my vir die volgende uur regoor die tempel gebied geneem en so baie geskiedenis met my gedeel. Haar Engels is verstommend goed - sy is eintlik 'n rekenaar ingenieur (en sy werk nog saans as een), maar sy het so verlief geraak op Bulguksa 5 jaar gelede dat sy nou daar werk.

Bulguksa tempel is met 'n spesifieke kleurskema geverf - rooi en blou. Al die geboue op die perseel is gedetailleerd versier en is in die kleurskema geverf wat tipies van die Shilla ryk is. 

Die tempels is versier met drake en fenikse. Die drake is vir beskerming en die fenikse simboliseer reinkarnasie.

Seokguramgrotto

Seokguramgrotto was die tweede plek wat ek die dag besoek het. Dit was amper 'n kilometer se stap na die Buddha toe. Dit was 'n kronkelende grondpad in 'n Koreaanse woud en met die vars lug het ek gevoel asof ek ontsnap vanaf Ulsan se besoedeling (amper so erg soos Witbank!).

Seokguramgrotto is 'n klip tempel wat gebou is in met 'n koepelvormige dak.
Bonjonbul is die hoof aantrekkingskrag wat Koreane lok na die plek. Bonjonbul is uit wit graniet gekerf. Dit is die Buddha in die lotus posisie. (Ek het per ongeluk vergeet om vooroor te buig en die Buddha te groet - ek hoop nie enige iemand het my gesien nie!).

Fotografie van die Buddha word nie toegelaat nie so ek het die kiekie van die internet geroof.

Nou 'n bietjie inligting oor die Buddha: Die wit graniet laat die Buddha groter lyk as wat dit regtig is; Buddha's se oe is altyd amper-toe omdat hulle in diep meditasie verkeer; Buddha's se ore is altyd so groot omdat hulle na die wereld/mense se sorge moet luister; Buddha's se koppe is altyd uit proporsie met hul lywe; Die sirkel agter die Buddha se kop is so gebou dat dit 'n "optical illusion" vorm wat veroorsaak dat jy altyd na die Buddha se kop wil staar. Those sneaky monks.

Gyeongju (klink soos "Key-ong-juu") het so baie om te sien en te doen dat ek sekerlik in twee weke sal terug gaan. Daar is onder andere 'n "temple-stay" toer waarin ek baie belangstel.

Suid-Korea se obsessie met akademiese prestasie...dalk boontjie kry sy geweldadige loontjie

Korean teen kills marks-obsessed mom

View 1 comments | Comment on this story

2011-11-24 15:18 Seoul - A teenager in education-obsessed South Korea allegedly killed his mother because she hounded him to come top in exams, and then hid her body at their home for eight months, police said on Thursday.

Police have sought a formal warrant to arrest the 18-year-old, who is thought to have killed his mother in March by stabbing her in the neck, according to a detective at a police station in Seoul's Gwangjin district.

The officer, who declined to be identified, confirmed details in a Yonhap news agency report.

The crime came to light when the boy's father, who lived apart from his wife, paid a rare visit home and found his son's behaviour suspicious.

After he reported his suspicions to police, they went to the house and found the mother's body hidden in her room.

Police said the 51-year-old mother pressed her son to get better exam scores even though his academic performance was already good. Sometimes she did not feed him or let him go to bed.

The student, who ranked about 4 000th nationwide in a rehearsal test for the college entrance exam, tampered with the score card to have his rank read 62nd out of some 700 000 competitors.

But his mother was not satisfied even with the doctored ranking. On the eve of the killing, she beat him with a baseball bat and a golf club and urged him to rise to the top.

The suspect was terrified that his mother would discover the faked exam score because she planned to visit his school the following day, police said.

Schoolchildren can come under huge pressure in South Korea, where entry to a prestigious college is seen as key to securing a prestigious job.

Koreaanse onderwys en dissipline

In die algemeen is die Koreaanse base van skole verskriklik uitmergelend streng. Selfs my werkgewers is rigied en verwag dat ek die kinders moet smoor met hulle/Korea se militaristiese idees van onderwys sodat hulle deel kan word van die hoogste tiener selfmoord-statistiek ter wereld. 

Hier word dit byvoorbeeld glad nie geduld dat die kinders met hulle uitveers, potlode of stickers in klastyd speel nie. Dit moet onmiddellik afgeneem word omdat dit 'n teken is dat die kinders nie aandagtig luister nie. 

Wat Korea en my werkgewers nie van kinders wil verstaan nie - is dat kinders kinders sal wees net so ver wat jy hulle toelaat om kinders te wees. 

Dit is hoe Korea boksie-mense-met-tonnelvisie grootmaak wat sekerlik sielsongelukkig in die stroom swem of selfmoord pleeg op 'n jong ouderdom.

My werkgewers is bekommerd dat die kinders in my blok dink dat ek die "softy" onderwyser is. As "softy" impliseer dat ek die behoeftes van die kinders bo die skool s'n stel en hulle soos individue probeer hanteer aanvaar ek die titel met trots. En ek twyfel dat die skool my sal afdank omdat ek nie so harteloos soos hulle is nie, want die kinders vir wie ek klas gee presteer desondanks die feit dat ek hulle nie elke dag laat huil nie. 

Ek wens net ek kan die groot CCTV oog in die hoek van elke klaskamer uitgrou. Dit is klaarblyklik daar sodat die ouers (hoofsaaklik die histeriese tuisteskepper ma's wat niks beter het om met hulle tyd te doen as om hulle kinders te beheer nie) kan kom kyk wat "hulle kinders" in die skool doen. 

Dit is egter ook vir die mede-eienaar van die skool sodat sy kan spioeneer op die onnies en enige swak gedrag of tekens van individualisme kan smoor. 

Hierdie plek laat my skool loopbaan soos 'n utopie klink. Dink net hoe baie vryheid het ons gehad as kinders...

Swart Dinsdag

███ ██ █ ████ everything ███ ███ is███████ ████ fine ████ ███ love, ███████ ███ your █████ ████ government.

Poor man's sushi

Gimbap (vertaal beteken dit seegras-rys): hierdie is 'n goedkoop, gesonde en vinnige sushi wat ek gereeld koop om as middagete te eet.

Dieng dieng dieng - I found shopping paradise - Shinae, Ulsan

Vandag het ek die koue aangedurf en na Samnamdong, Shinae vertrek. Daar is honderdtalle winkels, Koreaanse 'straat restaurante' en dis "onder dak". 

Ek het heerlik inkopies gedoen. Hoekom is dit altyd makliker om geskenke vir ander mense te koop, maar jy sukkel om goed vir jouself te koop?

Geen besoek aan Shinae is kompleet sonder 'n besoek aan Louis die Peruvian in die Indiese-kopstuk nie! Hy het my vandag aan sy broer Antonio voorgestel - hulle maak die interessantste Peruviaanse armbande. Louis gee glo elke keer vir my "special price" en ek moenie laat die Koreane dit sien nie. Nudge-nudge. 

Die middag het ek gou-gou by Starbucks ingedraf vir 'n grande chai latte. Ek het gevra dat hulle dit ekstra warm moet maak (dit kon nogsteeds warmER gewees het), want ek dink nie dat hulle dit warm genoeg maak nie. Bygese die lae temperature help nie rerig nie.

Trick or treat II

Na al die 'treats' het ons teruggegaan na die skool en 'Halloween' speletjies met die kinders gespeel. This included applebobbing. 

Charley is 'n ster 'applebobber' en sy het twee appels gevang.

Die zombie het skielik 'n lus vir appels ontwikkel.

Dis hoe dit is...met onderhoude

Natuurlik sal die dobbelstene nou so val dat ek vir meer onderhoude genooi word aan die kant van die ewenaar as aan die anderkant. 

Binnekort sal ek nog 'n onderhoud van die kant he, maar dit is verfrissend om 'n onderhoud te he en terselfdertyd te weet dat ek nie hoef te worry as ek nie die werk kry nie. Vir nou het ek 'n werk met 'n betroubare salaris en goeie ure. Alhoewel ek nie sou skroom om 'n ekstra paar vakansie-dae te he nie, want dit gaan maar broekskeur gaan tot Augustus 2012!

My bleeding heart

Dit is moeilik om my kop bo water te hou... nou skop my selektiewe patriotisme in en ek voel verstrengel in onsekerheid.

Vandag het ek die aaklige nare nuus ontvang dat daar die verskriklikste misdaad net buite my hemelse platteland gepleeg is. 

'n Paartjie is buite op 'n plaas aangeval aan die buitewyke van Malmesbury.

My optimisme breek in ongeneesbare skerwe. Ek wil net my ore toedruk, onder die tafel wegkruip en wag vir dit alles om op te hou. Kan ek dan eers terug kom?

Hierdie verswelgende vloed van misdaad moet tog tot 'n einde kom. 

Wat is die oplossing? 

Wat moet ons doen? 

Toyi-toyi? 

Saamstaan? 

Die doodstraf terug bring? 

Ophou om ons koppe in die sand te begrawe...of gaan ons almal saam verdrink?

  

Ditsem...dis rof vir die kinders hier

Hierdie is 'n link wat die toename van tiener-selfmoord in Suid Korea verduidelik. Dit word toegeskryf aan akademiese druk om te presteer:

http://www.aljazeera.com/video/asia-pacific/2011/11/20111110121212136117.html

Ek kry die kinders so jammer - daar is regtig 'n bekotsenwaardige hoeveelheid druk op hulle om te leerLEERleer en die heel beste te wees. Dit is veral hulle ma's wat die druk op hulle plaas. Dit maak my hartseer as hulle daagliks vir my antwoord op my "How are you" vraag met 'n: "I am having a bad day".

Ek probeer hulle 40-minute sessies met my leersaam, maar lekker te maak. Nou en dan leer ek vir hulle Afrikaans (Goeienaand/Hoe gaan dit met jou?). Hulle sukkel lekker met die "g" klank:-) Moenie vir my werkgewers vertel nie...ek is immers die "English speaking" onnie. 
Hulle sal ook vir my Koreaanse woorde gee om te spel - en skaterlag as ek dit heeltemal verkeerd kry.
Of ek probeer met hulle te praat oor hulle dag en hulle idees - in sekere klasse is dit soos om botter in 'n hond se hol op te druk met 'n warm naald.

Party dae knak hulle my en dan se ek iets in Afrikaans of Duits. Nie iets lelik nie, maar net iets waarin ek my frustrasie kan openbaar. Dan sien ek dat dit hulle onseker maak en ontstel. Not ayoba. So ek glimlag dan verder en probeer te help. En hoop dat diE laaste paar minute gou deur die uurglas sal loop.

Tradisionele Koreaanse middagete by die Lee restaurant

Vanoggend 11vm het ek vir Lily (Kuemhee) ontmoet by Paris Baguette. Ek het vir haar vra gevrae oor Korea en Koreaans. Toe het ons saam met die mede-onnies na haar en Gail (Gahuan) se ouers se restaurant gegaan vir 'n vroee middagete. 

Wow. 

Dit was die eerste keer dat ek in 'n restaurant geeet het met 'n uitsig! Dit kyk uit oor die Taewa rivier en dis 'n lieflike groot restaurant! Dit sit ook buite Guyong-ri (waar ek skool gee) so daar het dadelik 'n kalmte oor my gekom, want die restaurant is weg van die 'hustle&bustle'.

Op die foto hieronder sit ek met die kokie-rooi voorskoot aan. Ek eet mos soos 'n kind en die Koreaanse miniatuur staal-chopsticks veroorsaak altyd konsternasie as ek eet. Elizabeth II het nie lekkerder as ek geeet nie en toe ek die middag gaan skoolgee moes ek myself forseer om nie op my arms te le en aan die slaap te raak nie.

Trick or treat

Ja, by my skool het ek op 'n Saterdag saam met die kinders ge-'trick or treat'. 

Jax..sy was bitter braaf en die aand so gaan kuier!

Aanvanklik sou ek 'n verspotte-donker-halloween-kostuum dra - iets wat glad nie by my pas nie, maar die oggend toe val dit my by. AHA - fortuinverteller:-) 

So ek het net soos myself gegaan met 'n bietjie meer serpe om my heupe en kop.



Gail, ek en Lily. Ek geniet hulle.

Dit was belaglik lekker - om hulle in hulle kostuums te sien en hoe gelukkiger hulle word hoe voller hulle pampoene word met 'treats'.

Ella is links. Sy het nie geweet Jax is die ZOMBIE nie en sy het in trane uitgebars.

Gail met van die kinders vir wie ons twee klas gee.

Maybe an overkill on the witch-costume....

Die akademie

My werkgewer Brain was die Count gewees - bo regs.

Teccchhhiieeee

Ja, dis waar..... Ek is besig om hopeloos te veel tegnologie-thingy-majiggies aan te skaf.

Ek het tot vanoggend tot 4vm 'guitar hero' op my PS2 gespeel.

Maandag word my 2ehandse netbook afgelewer en dan gaan ek shop vir 'n nuwe skootrekenaar en 'n kiekiekakker.

Het ek gese dat my vingers jeuk vir 'n iPhone 4.....what's happening to me?!

Bittersoet

Met my lewe hier in Korea en die blootstelling aan die vreemdgeit word ek weereens herinner aan my onblusbare lus vir die lewe. En ook my onblusbare liefde vir my land se blou berge. 

C.J.Langenhoven het "Die Stem" geskryf en die woorde van sy gedig is regtig besonders - hy kon toor met sy pen. 

Uit die blou van onse hemel,

Uit die diepte van ons see,

Oor ons ewige gebergtes

Waar die kranse antwoord gee.

Deur ons vêr verlate vlaktes

Met die kreun van ossewa.

Ruis die stem van ons geliefde,

Van ons land Suid-Afrika.

Ons sal antwoord op jou roepstem,

Ons sal offer wat jy vra:

Ons vir jou, Suid-Afrika.

In die murg van ons gebeente,

in ons hart en siel en gees,

In ons roem op ons verlede,

In ons hoop op wat sal wees.

In ons wil en werk en wandel,

Van ons wieg tot aan ons graf.

Deel geen ander land ons liefde,

Trek geen ander trou ons af.

Vaderland, ons sal die adel,

Van jou naam met ere dra:

Waar en trou as Afrikaners,

Kinders van Suid-Afrika.

En om Bittereinder (die rap-elektro-groep) aan te haal - as jy haat in C.J.Langenhoven se woorde lees, dan lees jy nie reg nie.

Suid-Afrika is 'n laslappie land van ellende en potensiaal. En ek mis dit.

Suid-Afrika is vir my soos 'n lucky packet - dis altyd vol verrassings, een ordentlike geskenk en 'n paar useless trinkets.

Nog altyd het ek gedink dat ek die "see the world" tipe persoon is, maar ek besef eintlik dat my hart in Afrika is. En dat ek daar wil werk en bly. Dit is ironies dat ek dit in Korea sou kom besef. 

En dit is nou 'n bittersoet om hier te wees.

Galmegisal - aka kalf-vleis

STAP#1
Jou skoon nat lappie word gebring sodat jy jou hande kan afvee.

Die braaislurp!!!

STAP#2

Jou bykosse (kimchi, uie in sojasous, rys, souse, blaarslaai met cayenne sous (wat anders?!) geurlose poeier, heel knoffelstukke) en water word bedien.

STAP#3
Jy bestel jou drankies.

STAP#4 Die kelner bring vir jou kole waarmee jy die vleis kan braai. Caution - dangerous when blue.

STAP#5

Die kelner bring 'n skoon rooster (wat deur die loop van die ete vervang sal word) en bakkies met bap (Koreaanse sticky rys).

STAP#6
Jou rou vleis word bedien. Nou braai ons!!!

STAP#7

Gewoonlik is een persoon aan die tafel verantwoordelik daarvoor om die vleis/uie/knoffel te rooster.


STAP#8
Bon appetit.

STAP#9
Druk die klokkie aan jou tafel sodat die kelnerin kan kom. 
Die rekening word ge'split' tussen die aantal eters, daarom moet jy seker maak dat jy jou 'fair share' eet en drink.


NASKRIF
Die tafel word altyd eers afgedek nadat jy klaar betaal het. 
Om bakke met kos terug te stuur of nie genoeg daarvan te eet nie word as 'n belediging vir die kok beskou.